Καιρό τώρα ψάχνω, διαβάζω πράγματα για να μάθω-καταλάβω καλύτερα το σώμα μου και πώς λειτουργεί, ώστε να το κάνω καλύτερο.
Σημαντικό κομμάτι είναι το θέμα της υγείας.
Και για εμάς, που κυνηγάμε την διατροφή, που θα πάρουμε και το συμπλήρωμά μας κλπ το πρώτο που πήγε το μυαλό μου ήταν το συκώτι.
Αυτά λοιπόν είναι κάποια στοιχεία τα οποία "μάζεψα" από το web, προσπαθώντας να συνοψίσω κάποιες πληροφορίες τόσο για την απόδοση αλλά και για την υγεία μας.
Ελπίζω να δώσει κίνητρο για περισσότερο διάβασμα.
Να είστε πάντα γεροί!!!
ΥΓ
Μία πρόταση: μήπως να ανοίξουμε κάπου ένα αντίστοιχο topic "Υγεία" ας πούμε -δεν ξέρω- που να φιλοξενεί αντίστοιχα άρθρα;
Δεν ήξερα που να το postάρω γι αυτό το έβαλα εδώ. Ας το διαχειριστεί κάποιος mod ανάλογα.
Τί είναι;
Το ήπαρ ή συκώτι είναι ένα ζωτικό όργανο που διαθέτουν τα σπονδυλωτά, καθώς και κάποια άλλα ζώα.
Έχει ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών στο οποίο περιλαμβάνεται η αποτοξίνωση, η σύνθεση πρωτεϊνών και η παραγωγή βιοχημικών ουσιών
απαραίτητων για την πέψη των τροφών.
Το ήπαρ είναι απαραίτητο για τη ζωή. Επί του παρόντος δεν έχει ανευρεθεί τρόπος αντιστάθμισης των λειτουργιών του,
σε περίπτωση πλήρους απουσίας του σε βάθος χρόνου, παρόλο που η αιμοκάθαρση ήπατος μπορεί να συνεισφέρει για ένα μικρό διάστημα.
Το όργανο αυτό παίζει κυρίαρχο ρόλο στο μεταβολισμό και επιτελεί πολλές λειτουργίες του οργανισμού, μεταξύ άλλων την αποθήκευση γλυκογόνου,
καταστροφή ερυθροκυττάρων,
σύνθεση των πρωτεϊνών του πλάσματος, παραγωγή ορμονών και απομάκρυνση των τοξικών ουσιών από το σώμα,
είτε είναι εξωγενείς είτε είναι παράγωγα του μεταβολισμού.
Το βάρος του σε έναν ενήλικα άνθρωπο είναι 1.500-2.000 γραμμάρια. Πρόκειται για τον ογκωδέστερο αδένα του σώματος, ενώ ο όγκος του μειώνεται σχέση με το σώμα, όσο το άτομο μεγαλώνει σε ηλικία.
Με λίγα λόγια το συκώτι εκτελεί χρέη εργοστασίου αποτοξίνωσης, αποθήκης ενέργειας και συνεχούς παραγωγής ζωτικών παραγόντων για τον οργανισμό μας.
Είναι υπεύθυνο για:
Την σύνθεση? Ένα μεγάλο μέρος της σύνθεσης των αμινοξέων
? Το ήπαρ αναλαμβάνει διάφορους ρόλους στο μεταβολισμό των υδατανθράκων:
o Γλυκονεογένεση (σύνθεση γλυκόζης από συγκελριμένα αμινοξέα, γαλακτικό οξύ ή γλυκερόλη)
o Γλυκογονόλυση (η αποδόμηση του γλυκογόνου σε γλυκόζη)
o Γλυκογονογένεση ( η σύνθεση γλυκογόνου από γλυκόζη)
? Το ήπαρ είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών (σύνθεση και αποδόμηση)
? Το ήπαρ επίσης έχει ρόλο στο μεταβολισμό των λιπιδίων:
o Σύνθεση χοληστερόλης
o Λιπογένεση (η παραγωγή των τριγλυκεριδίων)
? Το ήπαρ συνθέτει τους παράγοντες πήξης Ι (ινωδογόνο), ΙΙ (προθρομβίνη), V, VII, IX, X και ΧΙ, όπως και την πρωτεΐνη C, S και αντιθρομβίνη.
? Το 1ο τρίμηνο της εμβρυϊκής ζωής η κύρια θέση παραγωγής ερυθροκυττάρων. Περί την 32η εβδομάδα της κύησης ο μυελός των οστών αναλαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά αυτή τη διεργασία.
? Το ήπαρ παράγει και εκκρίνει χολή (ένα κιτρινωπό υγρό), που απαιτείται για την γαλακτωματοποίηση του λίπους. Ένα μέρος της χολής παροχετεύεται απευθείας στο δωδεκαδάκτυλο, ενώ το υπόλοιπο αποθηκεύεται προσωρινά στη χοληδόχο κύστη.
? Το ήπαρ επίσης παράγει τον ινσουλινόμορφο αυξητικό παράγοντα 1 (IGF-1), μια πολυπεπτιδική πρωτεϊνική ορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στην σωματική αύξηση στα παιδιά και συνεχίζει να έχει αναβολική δράση στους ενήλικες.
? Το ήπαρ είναι μια σημαντική θέση παραγωγής θρομβοποιητίνης. Η θρομβοποιητίνη είναι μια γλυκοπρωτεϊνική ορμόνη που ρυθμίζει την παραγωγή αιμοπεταλίων από το μυελό των οστών.
Την αποδόμηση? Αποδόμηση ινσουλίνης και άλλων ορμονών
? Στο ήπαρ γίνεται η γλυκουρονίδωση της χολερυθρίνης, διευκολύνοντας την έκκρισή της με τη χολή.
? Το ήπαρ αποδομεί ή τροποποιεί τοξικές ουσίες (π.χ. μέσω μεθυλίωσης), όπως επίσης και την πλειονότητα των φαρμακευτικών προϊόντων.
? Το ήπαρ μετατρέπει την αμμωνία σε ουρία.
Άλλες λειτουργίες? Το ήπαρ αποθηκεύει ένα πλήθος ουσιών, συμπεραλαμβανομένων της γλυκόζης (με μορφή γλυκογόνου), βιταμίνη Α (απόθεμα για 1-2 χρόνια), βιταμίνη D (για 1-4 μήνες), βιταμίνη Β12 (για 1-3 χρόνια), σίδηρο και χαλκό.
? Το ήπαρ έχει επίσης ρόλο στο ανοσοποιητικό συστημα, καθώς το δικτυοενδοθηλιακό σύστημά του περιλαμβάνει πολλά ανοσοϊκανά κύτταρα, που λειτουργούν σαν κόσκινο για αντιγόνα, που μεταφέρονται μέσω της πυλαίας κυκλοφορίας.
? Το ήπαρ συνθέτει αλβουμίνη, το κύριο ωσμωτικό συστατικό του πλάσματος του αίματος.
? Συνθέτει αγγειοτενσινογόνο, μια ορμόνη υπεύθυνη για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, όταν ενεργοποιείται από τη ρενίνη, ένα ένζυμο που απελευθερώνεται όταν οι νεφροί ανιχνεύουν ελαττωμένη αρτηριακή πίεση.
Παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο συκώτι είναι:? Κατάχρηση οινοπνεύματος,
? Ορισμένα φάρμακα
? Συχνή χρήση αντιβιοτικών
? Ψηλές δόσεις βιταμίνης Α
? Ορισμένες ευκαιριακές λοιμώξεις που σχετίζονται με το AIDS (π.χ. φυματίωση, κυτταρομεγαλοϊός, μυκοβακτηρίδιο avium και κρυπτοσποριδίωση),
? Ηπατίτιδα (ιογενής ηπατίτιδα B ή C)
? Χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών (Esctasy)
? Παχυσαρκία (Δες «Λιπώδης διήθηση ήπατος ή στεάτωση ήπατος»)
Δεν είναι πάντοτε εύκολο να το καταλάβουμε και μερικές φορές τα συμπτώματα χρειάζονται πολύ χρόνο για να εμφανιστούν. Συχνά τα συμπτώματα είναι πολύ γενικά και ακαθόριστα και θα μπορούσαν να οφείλονται σε διάφορες καταστάσεις.
Ωστόσο, μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:? Μακροχρόνια Κόπωση (χωρίς να προηγείται σωματική καταπόνηση)
? Ανορεξία
? Ναυτία
? Σκούρα ούρα (σαν σκούρο τσάι ή κόκα κόλα) επί μερικές μέρες
? Ανοικτόχρωμα κόπρανα (γκρίζα ή στο χρώμα της λάσπης) επί μερικές μέρες
? Ίκτερος -το δέρμα σας (και μερικές φορές το λευκό μέρος των ματιών σας) έχουν μια κίτρινη απόχρωση
? Πόνος στο κάτω δεξιό μέρος του θώρακα και το πάνω δεξιό μέρος της κοιλιάς (ανατομική θέση του συκωτιού)
Αρκεί μια εξέταση αίματος για να βρείτε αν έχετε ηπατική βλάβη. Μετριούνται στο αίμα τα επίπεδα ορισμένων ουσιών που παράγονται από το συκώτι. Αν οι τιμές τους είναι πάνω από ένα όριο, τότε υπάρχει βλάβη. Αυτές είναι οι:? SGPT
? SGOT (οι SGOT και SGPT ονομάζονται συλλογικά και «τρανσαμινάσες»)
? γ-GT
? Χολερυθρίνη
? Αλκαλική φωσφατάση.
Οι παραπάνω εξετάσεις ελέγχουν την λειτουργία του συκωτιού. Για να μάθουμε αν υπάρχει ηπατίτιδα Β ή C χρειάζονται ειδικές εξετάσεις αίματος.
Λιπώδης διήθηση ήπατος ή στεάτωση ήπατος
Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος αποτελεί τη συχνότερη μορφή χρόνιας ηπατοπάθειας και την 1η αιτία ανεύρεσης παθολογικά αυξημένων ηπατικών ενζύμων στο γενικό πληθυσμό. Προκαλείται από την παθολογική συσσώρευση λιπιδίων στα ηπατοκύτταρα, σε άτομα που δεν καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ιστολογικών αλλοιώσεων που ξεκινά από την απλή στεάτωση, προχωρά στην ανάπτυξη φλεγμονής και κάποιου βαθμού ίνωσης στη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα και καταλήγει στην κίρρωση.
Η συνηθέστερη μορφή της είναι η απλή λίπωση ή στεάτωση. Πιο σοβαρή μορφή είναι η στεατοηπατίτιδα, κατά την οποία στο συκώτι εκτός από λίπος υπάρχει και φλεγμονή.
Κλινικά: στο 70% των περιπτώσεων της νόσου είναι τελείως ασυμπτωματική και ανακαλύπτεται τυχαία κατά τη διάρκεια ενός προληπτικού ελέγχου.
Υπάρχει κληρονομική προδιάθεση, η οποία όμως, κατά κανόνα, σχετίζεται με επιμέρους προδιαθέσεις: για διαβήτη, υπέρταση, παχυσαρκία (ιδίως η αποκαλούμενη κοιλιακή παχυσαρκία με περίμετρο μέσης για τους άνδρες >102εκ και για τις γυναίκες>88εκ), δυσλιπιδαιμία, καρδιαγγειακά προβλήματα, αυξημένο ουρικό οξύ, ορμονολογικές διαταραχές κλπ, καταστάσεις που συμπεριλαμβάνονται σ΄ αυτό που ονομάζουμε μεταβολικό σύνδρομο. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του συνδρόμου αυτού είναι η αποκαλούμενη αντίσταση στην ινσουλίνη, δηλαδή η ανάγκη για αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας ώστε να ρυθμίσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η κακή διαχείριση του λίπους από το συκώτι που είναι ο βασικός παραγωγός των τριγλυκεριδίων από τις θερμίδες που περισσεύουν, αλλά και επεξεργαστής του λίπους που κινητοποιείται από το λιπώδη ιστό. Παραβλάπτεται επίσης για πολλούς λόγους η σωστή διακίνηση του λίπους μεταξύ ήπατος και λιπώδους ιστού, με αποτέλεσμα το συκώτι κυριολεκτικά «να μην ξέρει τι να πρωτοκάνει» με το τοξικό λίπος που συσσωρεύεται και πλημμυρίζει.
Εργαστηριακός έλεγχος
Πολλές φορές, η μοναδική εκδήλωση της νόσου είναι η αύξηση των ενζύμων του ήπατος. Θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς ότι άνθρωποι παχύσαρκοι, διαβητικοί, με υπερχοληστερολαιμία και υπέρταση έχουν επίσης συχνότατα καρδιολογικά και αγγειολογικά προβλήματα όπως στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικά επεισόδια και επομένως η λιπώδης διήθηση του ήπατος είναι σχεδόν αδύνατο να μην είναι παρούσα σε όλες αυτές τις καταστάσεις.? Αυξημένη GGT. Είναι η πιο συχνή διαταραχή , ενώ άλλα στοιχεία του συνδρόμου της χολόστασης (αλκαλική φωσφατάση, χολερυθρίνη) είναι φυσιολογικά
? Αυξημένες τρανσαμινάσες, γενικά μέτρια (2 έως 3 φορές) με ALT περισσότερο από AST (σε αντίθεση με την αλκοολική ηπατίτιδα).
? Αυτό σε ένα πλαίσιο δυσλιπιδαιμίας (υπερχοληστερολαιμίας και/ή υπερτριγλυκεριδαιμίας), διαβήτη ή/και υπερουριχαιμία, και/ή αυξημένου βάρους.
? Απεικόνισης: το υπερηχογράφημα για το ήπαρ είναι συνήθως υπερηχοικό, κάτι που μαρτυρεί λιπαρό ήπαρ. Σπάνια είναι χρήσιμο να επιβεβαιώθει με αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Από όλους αυτούς που εμφανίζουν λιπώδη διήθηση στο υπερηχογράφημα, μόνο ένα μικρό ποσοστό θα εξελιχθεί σε ηπατίτιδα (στεατοηπατίτιδα) και σε κίρρωση του ήπατος μετά από πολλά χρόνια. Όσο περισσότερα χαρακτηριστικά από το μεταβολικό σύνδρομο συγκεντρώνει κανείς και όσο πιο αμελής περί την υγεία και τη διατροφή του είναι, τόσο πιθανότερο είναι να εμφανίσει σοβαρή βλάβη στο συκώτι του.
Η λιπώδης διήθηση ήπατος ή στεάτωση είναι η υπέρμετρη συσσώρευση λίπους υπό μορφή τριγλυκεριδίων στο κυτταρόπλασμα των ηπατοκυττάρων. Οι κυριότερες αιτίες είναι η κατάχρηση αλκοόλ και η παχυσαρκία.
Σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί ηπατική έκφραση του μεταβολικού συνδρόμου και συνδυάζεται με τα επιμέρους χαρακτηριστικά του, δηλαδή με την κεντρικού τύπου παχυσαρκία, την ινσουλινοαντίσταση, τη δυσλιπιδαιμία και την υπέρταση. Πρόκειται για μια νοσηρή κατάσταση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.
Οι διατροφικές αλλαγές φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση και διαχείριση της παρουσίας λίπους στο ήπαρ.
Έτσι, οι κυριότερες αλλαγές γύρω από τις οποίες θα πρέπει να κατευθυνθούν άτομα με λιπώδη διήθηση ήπατος είναι οι κάτωθι:? Εφαρμογή μιας υπό-θερμιδικής δίαιτας με σκοπό την απώλεια βάρους και την αντιμετώπιση της κεντρικού τύπου παχυσαρκίας. Συστήνεται μια απώλεια της τάξης του 10% σε χρονικό διάστημα 6 μηνών. Οι ασθενείς θα πρέπει να ακολουθούν άρτια προγράμματα διατροφής, καθώς η απότομη απώλεια βάρους μπορεί να επιτείνει το πρόβλημα και να οδηγήσει σε επιπλοκές.
? Μείωση των κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων με παράλληλη ενίσχυση των μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων της δίαιτας. Συγκεκριμένα, οι ασθενείς από την ομάδα των γαλακτοκομικών θα πρέπει να προτιμούν τα ημιάπαχα προϊόντα(γάλα, γιαούρτι) και τυριά μειωμένα σε λιπαρά όπως το κατίκι και το cottage. Τα υπόλοιπα τυριά μπορούν να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες. Όσον αφορά στην ομάδα του κρέατος πρέπει να αφαιρείται το ορατό λίπος και να προτιμάται το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, το κουνέλι, το ψαρονέφρι και διάφορα ψάρια όπως σολομός, ο τόνος, η σαρδέλα κ.α. Το ελαιόλαδο θα πρέπει να αποτελεί το κύριο έλαιο μαγειρικής παρασκευής, ενώ επίσης θα πρέπει να αποτελεί το κύριο έλαιο που καταναλώνεται ωμό στις σαλάτες.
? Μείωση της κατανάλωσης απλών υδατανθράκων και αύξηση της κατανάλωσης σύνθετων υδατανθράκων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες. Συγκεκριμένα, έμφαση θα πρέπει να δίνεται στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, οσπρίων, ενώ παράλληλα να περιορίζεται στο ελάχιστο η κατανάλωση γλυκών, τυποποιημένων χυμών εμπορίου και η ποσότητα της προστιθέμενης ζάχαρης στα ροφήματα.
? Αποχή από το αλκοόλ ή σημαντική μείωσή του ανάλογα την αιτιολογία της νόσου.
? Προτίμηση μαγειρικών παρασκευών όπως το grill, ο ατμός, η σχάρα και ο βρασμός, ενώ παράλληλα αποφυγή μαγειρικών παρασκευών ιδιαίτερα λιπαρών όπως το τηγάνισμα και η χρήση κρέμας γάλακτος.
? Κατανάλωση ψαριού 2 φορές/εβδομάδα με σκοπό την ενίσχυση της πρόσληψης των ω-3 λιπαρών οξέων.
Τροφές που βοηθούν στην αποτοξίνωση του ήπατος? Γκρέιπφρουτ
? Βρώμη
? Πράσινο Τσάι
? Μήλα
? Καστανό Ρύζι
? Σταυρανθή λαχανικά (λάχανο, Μπρόκολο, κουνουπίδι)
? Πράσινα, φυλλώδη λαχανικά
? Αβοκάντο
? Λεμόνια
? Καρότα
? Ελαιόλαδο
? Σκόρδο
? Ρίζα πικραλίδας ? ταραξάκο
? Αγκινάρα
?
Κουρκουμάς ή κουρκούμη
? Καρύδια
Πηγές:
? http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%89%CF%80%CE%B1%CF%81
? http://www.hiv.gr/zwntas-me-ton-hiv/parenergeies/131--hiv-.html
? http://www.clickatlife.gr/story.aspx?id=2306421
? http://www.clickatlife.gr/story.aspx?id=2285392
? http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AD%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%85%CE%BA%CF%8E%CF%84%CE%B9
? http://www.neadiatrofis.gr/2013/07/diatrofi-gia-na-miosete-to-lipos-sto-sikoti.html
? http://medlabgr.blogspot.gr/2012/08/blog-post_6.html
