Οι γυναικείοι μύες συναντούν το "heroin chic"

από τη Lisa Bavington*

Εδώ και πολλά χρόνια τα μοντέλα μόδας επιδιώκουν να έχουν όχι μόνο λεπτή εμφάνιση στο σώμα τους, αλλά super λεπτά. Ορισμένα μάλιστα, με τόση αφοσίωση, ώστε έχουν αναπτύξει επιτυχώς πολλά προβλήμάτα εθισμού σχετικά με τα τρόφιμα, τα ναρκωτικά και τα φάρμακα. Εντούτοις, μια αξιοπρόσεχτη αλλαγή εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια των μέσων της δεκαετίας του '90 που έκανε τη φωτογραφία μόδας να παραγάγει προκλητικές εικόνες που εκθείαζαν την κατάχρηση ηρωίνης. Η Twiggy μπορεί να ήταν η πρώτη η οποία προανείγγειλε το ανορεξικό βλέμμα των "κοριτσιών-κρεμάστρα", αλλά αυτή η κακομοίρικη εικόνα τονίστηκε ακόμη περισσότερο, με τα μοντέλα να έχουν εμφάνιση τοξικομανούς, και έντονους σκοτεινούς κύκλους κάτω από τα γουρλωμένα τους μάτια. Το look με την ονομασία "heroin chic", απευθυνόμενο αρχικά στους νέους, είδε το φως της δημοσιότητας όταν άρχισαν οι mainstream φωτογράφοι να υιοθετούν το ύφος αυτό για τις υψηλού προφίλ τους εμπορικές διαφημιστικές εκστρατείες.

Αυτό το είδος της φωτογραφίας μόδας είναι επιτυχές στην προώθηση του εθισμού, πέρα από την προώθηση της μόδας, δεδομένου ότι οι γυναίκες συνεχίζουν να καταναλώνουν το προϊόν τους σε μαζικές ποσότητες. Διάφορα μοντέλα από τη Νέα Υόρκη που είχαν περάσει από συνέντευξη για το περιοδικό Rolling Stone είχαν άρχισαν να χρησιμοποιούν ή/και να εθίζονται στην ηρωίνη προκειμένου να αποκτήσουν εργασία σε μια αγορά που απαιτούσε το look. Αν και δημοφιλής για μια χρονική περίοδο η οποία φάνηκε μεγάλη, το heroin chic ετέθη εκτός μόδας μέσα από την επιχείρηση και αντικαταστάθηκε με κάτι ίσως ακόμα πιο επικίνδυνο. Το ζήτημα έχει πλέον καταλήξει να αφορά περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο οι νέες γυναίκες επιλέγουν να αντιμετωπίσουν έναν πολύ πιό μεγάλο εθισμό (αυτό του φαγητού), παρά τη φύση του ίδιου του ναρκωτικού, και συνεχίζουν την καριέρα τους σε μια βιομηχανία όπου η αδύνατη θηλυκή μορφή εκθειάζεται.

Πολιτική μυών

Ο Πρόεδρος Clinton μπορεί να είχε πει το 1997 στα διευθυντικά στελέχη της βιομηχανίας της μόδας ότι "... δεν χρειάζετε να εκθειάζετε τον εθισμό για να πουλήσετε ρούχα", αλλά η Gloria Steinem το είπε σωστά στο "Η Πολιτική των Μυών" όταν υποστήριξε ότι:

"Οι γυναίκες της γενεάς μου μεγάλωσαν θεωρώντας - όπως πολλά κορίτσια ακόμα και σήμερα - ότι το σημαντικότερο πράγμα για ένα θηλυκό σώμα δεν είναι το τι κάνει αλλά το πώς φαίνεται. Η δύναμη βρίσκεται όχι μόνο μέσα μας, αλλά και στο βλέμμα αυτού που μας κοιτάει...είτε με μεγάλο είτε με με επίπεδο στήθος, είτε παχύ είτε λεπτό, το γυναικείο πρότυπο παραμένει ασθενές...η αποδοχή από την κοινωνία των μυωδών γυναικών μπορεί να είναι ένα από τα πιο απόκρυφα, αλλά ίσως και πιο ρεαλιστικά μέτρα αλλαγής."

Εξετάζοντας το άλλο άκρο, δηλαδή την υπερβολικά μυώδη γυναίκα και την απεικόνισή της στα ΜΜΕ, αρχίζουμε να βλέπουμε το ζήτημα πολύ διαφορετικά. Η θηλυκή μυϊκότητα θεωρείται ιδιαίτερα προσβλητική σε διάφορες mainstream εκδόσεις, δεδομένου ότι έρχεται σε αντίθεση με έννοια της καταλληλότητας του φύλου. Εντούτοις, όταν συγκρίνονται με τις "αποδεκτές" εικόνες της γυναικείας φύσης, αυτές οι εικόνες χρησιμεύουν ως ισχυρές υπενθυμίσεις των πραγματικών κινδύνων του εθισμού στο μάρκετινγκ στις νέες γυναίκες. Αυτά τα μοντέλα πρέπει να αρχίσουν να συγκρίνονται και με κάποιον άλλον εκτός από ανάμεσά τους, προκειμένου να γίνει κατανοητός ο τεράστιος αντίκτυπος που αυτός ο τύπος ανόητου μερκαντιλισμού έχει στην αντίληψη όσων τις διατηρούν ψηλά ως πηγές έμπνευσης. Το μοντέλο που θα πρέπει να επηρεάζει τις ευαισθησίες μας είναι αυτό που προορίζεται να στοχεύσει στις γυναίκες και να τις ενθαρρύνει στην υιοθέτηση των επικίνδυνων εθισμών, σχετικών αρχικά με το φαγητό και κατόπιν και με τα ναρκωτικά, για να είναι σε θέση να "ταιριάξει" με την επόμενη τάση στη μόδα.

Οι γυναικείοι μύες συναντούν τo "heroin chic"

Οι γυναίκες bodybuilders και τα mainstream μοντέλα αντιπροσωπεύουν ακραίες περιπτώσεις όσον αφορά τη σωματική ανάπτυξη έχοντας τον ίδιο στόχο από κοινού με την αλλαγή στη σύνθεση του σώματός τους, αλλά από την άλλη αντιπροσωπεύουν δύο εκ διαμέτρου αντίθετα άκρα στην αποδοχή και αντίληψή τους από την επικρατούσα κοινωνία. Αυτό το γεγονός ίσως και να αλλάζει ήδη.Δυστυχώς, η σωματική διάπλαση που επιζητά την υπερβολική λεπτότητα με τη χρήση συνδυασμού τροφίμων/φαρμάκων που καταπονούν το σώμα να γίνει όσο πιο αδύνατο γίνεται, ευημερεί έναντι μιας σωματικής διάπλασης που στοχεύει να χτιστεί και να γίνει δυνατότερη. Η μία επικροτείται από τα ΜΜΕ, ενώ η άλλη επικρίνεται. Η μία υπερ-εμπορευματοποιείται, ενώ η άλλη σπάνια διαφημίζεται. Η μία προβάλλεται με σκοπό την πανταχόθεν αποδοχή, ενώ η άλλη με σκοπό την απόρριψη. Η κοινωνία αρνείται να δει τον αρνητικό αντίκτυπο του fashion model και του πιθανό θετικό μήνυμα που μια δυναμική θηλυκή διάπλαση είναι σε θέση να εκπέμψει.

Ο τρόπος με τον οποίο έχουμε ανατραφεί ως άτομα να βλέπουμε αυτές τις γυναίκες είναι δύσκολο να ταρακουνηθεί. Η φωτογραφία μόδας είναι σαφώς πιό πειστική, προκαλεί μεγαλύτερο κίνδυνο και έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει αρνητικά τα νέα κορίτσια δεδομένου ότι επιδιώκουν να προσδιοριστούν και να αναπτυχθούν σε ώριμες γυναίκες. Εστιάζοντας στα πρότυπα που φαίνονται ασθενικά παρά υγιή και προάγοντας την αδυναμία έναντι της δύναμης, οι δηαφημιστές συνεχίζουν να στέλνουν μηνύματα αποδοχής των εθιστικών συμπεριφορών που εμπνέουν και επηρεάζουν γενεές γυναικών για να παρασυρθούν από την διαστρεβλωμένη αίσθησή τους της απελευθέρωσης και λανθασμένης συναίσθησης.

Το πρότυπο "heroin chic" πιθανώς αναπτύχθηκε ως αποτέλεσμα μιας ομάδας μοντέλων η οποία είχαν ξεκινήσει το ναρκωτικό για λόγους αντιμετώπισης των διαταραγμένων συνηθειών τους στην κατανάλωση φαγητού, με σκοπό να τις κάνει πιο επιτυχείς σε έναν εθισμό και να τις ανακουφίσει τον πόνο στον άλλον. Οι νέες γυναίκες πρέπει μόνο να δουν τις φωτογραφίες για να εσωτερικοποιήσουν αυτήν τη συνεχή επίθεση στα σώματά τους που τους έχει διδάξει να παραμένουν απαθείς και αδύναμες. Οι διαφημιστές ακόμα δεν διατηρούνται στα ίδια πρότυπα για τη διαβίβαση αυτών των μηνυμάτων στις νέες γυναίκες, όπως οι μεγάλες βιομηχανίες καπνού και οινοπνεύματος για τη στοχοθέτηση των teens στις διαφημιστικές τους εκστρατείες. Η βιομηχανία μόδας πρέπει να σταματήσει να παραγάγει αυτές τις εικόνες ΤΩΡΑ και καμία μεταβατική περίοδος δεν είναι αποδεκτή. Έχει ήδη γίνει πάρα πολλή ζημιά. Η αντιστροφή αυτού του μηνύματος έχει ξεκινήσει να έρχεται εδώ και πολύ καιρό και για τους περισσότερους από όσους έπεσαν θύματα, μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά.

* Η Lisa Bavington είναι bodybuilder της IFBB