Το θέμα είναι λίγο πολυ γνωστό σχεδόν σε όλους όσους ασχολούνται σοβαρά με το ΒΒ (drug free πάντα...) ή έχουν δοκιμάσει να κάνουν μόνοι τους κάποια δίαιτα μην έχοντας κάποια γνώση πάνω στο θέμα ή κάποιος κομπογιαννίτης αυτοαποκαλούμενος "αθλητιατρος/διατροφολόγος" τους έχει βγάλει ένα "...πρόγραμμα διατροφής φτιαγμένο αποκλειστικά για σένα" ενώ πραγματικά αυτό που έχει κάνει είναι copy/paste σε έτοιμα προγράμματα διατροφής φτιαγμένα για θείτσες που πάνε στο γυμναστήριο για PR. Τα αποτελέσματα σχεδόν τα ίδια σε όλες τις περιπτώσεις, άλλοτε αρκετά εμφανή και άλλοτε όχι και τόσο, ανάλογα με την φυσική κατάσταση του αθλητή/ασκούμενου και την περίοδο που κράτησε η δίαιτα. Περιλαμβάνουν μείωση της ενέργειας, υπερβολικό αίσθημα κόπωσης, απώλεια συγκέντρωσης, το φαινόμενο γιο-γιο κτλ. και φυσικά χάσιμο μυϊκής μάζας. Παρακάτω θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί γίνεται αυτό, τις μεταβολές που συμβαίνουν στο σώμα κατά την διάρκεια αυτής της δίαιτας και πως μπορούμε να το αποφύγουμε με σαφώς καλύτερα αποτελέσματα την επόμενη φορά που θα αρχίσουμε κάποια δίαιτα.

Καταρχάς σχεδόν όλοι γνωρίζουμε η έχουμε ακούσει τις δύο ορμόνες που παίζουνε τον βασικό ρόλο στην διατροφή μας και το ratio μεταξύ τους καθορίζει εάν θα είμαστε χοντροί η φέτες... Αυτές οι δύο ορμόνες δεν είναι άλλες από την ινσουλίνη και το γλουκαγόνο (όχι γλυκογόνο, είναι άλλο πράγμα που θα εξηγήσω παρακάτω...). Ο οργανισμός μας είναι ένας θαυμάσιος μηχανισμός που εάν τον καταλάβουμε πως δουλεύει θα μπορέσουμε να πετύχουμε όλους τους στόχους μας είτε είναι μείωση λίπους είτε είναι αύξηση μ. μάζας και το σημαντικότερο, χωρίς επιβλαβή φάρμακα. Στο θέμα μας τώρα, το σώμα μας λοιπόν θέλει να διατηρεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα συνεχώς από 70mg/100ml έως 110mg/100ml τα οποία θεωρούνται και τα "νορμάλ" επίπεδα σακχάρου. Όταν τα επίπεδα στο αίμα είναι πάνω από 110 το σώμα θα εκκρίνει την "αποθηκευτική" του ορμόνη η οποία θα αποθηκεύσει την παραπάνω ζάχαρη στο αίμα στον μυϊκό ιστό (η στον λιπώδη ιστό ανάλογα με την ήδη υπάρχουσα ποσότητα στον μυϊκό ιστό). Και όταν τα επίπεδα ζακxάρου στο αίμα πέφτουν κάτω από 70 (η περίπτωση στην οποία αναφερόμαστε δηλαδή με τις "χαζές" δίαιτες) τότε το σώμα εκκρίνει την "αποδεσμευτικη" του ορμόνη η οποία παίρνει την "ζάχαρη" από τον μυϊκό ιστό και την "μεταφέρει" στο αίμα ωστε να επαναφέρει τα νορμάλ επίπεδα σακχάρου (το πως γίνεται αυτό θα εξηγήσω παρακάτω). Η αποθηκευτική ορμόνη λοιπόν είναι η ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ και η αποδεσμευτική το ΓΛΟΥΚΑΓΟΝΟ. Όταν καταναλώνονται περισσότερες θερμίδες, και ιδιαίτερα υδατάνθρακες, το ζάκχαρο στο αίμα θα είναι αυξημένο. Όταν λοιπόν είναι αυξημένο, όπως είπαμε και παραπάνω, το σώμα θα αυξήσει την παραγωγή ινσουλίνης και θα αποθηκεύσει μερικούς από τους υδατάνθρακες για να χρησιμοποιηθούν αργότερα. Γενικά οι υδατάνθρακες μπορούν να αποθηκευτούν στους μυς σαν ΜΥΪΚΟ ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ και στο συκώτι σαν ΗΠΑΤΙΚΟ ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ. Δηλαδή το ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ δεν είναι τίποτα άλλο από η "αποθήκη" του οργανισμού για τους υδατάνθρακες. Και γενικά όταν οι αποθήκες είναι άδειες οι παραπάνω υδατάνθρακες αποθηκεύονται σαν γλυκογόνο και όταν είναι γεμάτες σαν λίπος.

Τώρα ας μπούμε στο ψητό....

Η πρωτεΐνη όπως όλοι γνωρίζουμε είναι το δομικό υλικό των μυών και το δομικό υλικό της πρωτεΐνης είναι τα αμινοξέα. Με λίγα λόγια τα αμινοξέα είναι στην πρωτεΐνη ότι η γλυκόζη για τους υδατάνθρακες. Τα αμινοξέα είναι πολύ σημαντικά για πολλές λειτουργίες του οργανισμού, από την παραγωγή των ορμονών μέχρι τα υγιή δόντια και μαλλιά. Όταν λοιπόν το σώμα υπόκειται σε ανόητες υποθερμιδικές και συνήθως και υποπρωτεινικες δίαιτες του στερούμε αυτά τα πολύτιμα συστατικά για την υγιή λειτουργία του πολύ σύντομα θα επέλθει σε μια φάση ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ. Η λέξη καταβολισμός βγαίνει από το ρήμα καταβολίζω-καταβάλω και είναι ένας ωραίος τρόπος να δόσεις την πραγματική έννοια της λέξης που κρύβεται από πίσω η οποία είναι "κανιβαλίζω" ! Όσο παράξενο και εάν ακούγεται αυτό σε ορισμένους, αυτό είναι που κάνει το σώμα μας όταν είναι σε μια φάση στην οποία προσπαθεί να μας διατηρήσει ζωντανούς όταν οι θερμίδες και τα αμινοξέα στον οργανισμό είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα (το χάσιμο λίπους από ότι καταλαβαίνουμε το έχουμε ξεχάσει σε αυτό το επίπεδο...). Δηλαδή αυτό που θα κάνει είναι να αρχίσει να "τρώει" τους μυς και τα όργανα, καθώς αποτελούν πηγές αμινοξέων, και ύστερα με την βοήθεια του ΓΛΟΥΚΟΓΟΝΟΥ θα τα μετατρέψει σε γλυκόζη για να μας διατηρήσει. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται ΓΛΟΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ.

Μυϊκό κύτταρο--->αμινοξέα--->συκώτι--->γλυκόζη

Πρώτον, το προϊών της γλουκονεογένεσης θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά από τον εγκέφαλο για να τραφεί. Ο εγκέφαλος μας είναι το Α και το Ω του ανθρώπινου οργανισμού και είναι αυτός που μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τα άλλα ζώα (ασχέτος που μερικοί από εμάς δεν δείχνουν να συμβαδίζουν με αυτόν τον κανόνα....)και η γλυκόζη τον βοηθάει να μένει υγιείς και ζωντανός. Τώρα θα μου πείτε "μα γιατί το σώμα κανιβαλιζεται μόνο του μόνο και μόνο για να παραξει λίγη ινσουλίνη για τον εγκέφαλο?", πολύ απλά, για να μπορέσει να ΣΚΕΦΤΕΙ ο άνθρωπος που βρίσκεται σε αυτήν την κατάσταση τη να κάνει ώστε να βάλει τέλος στην πείνα του...απίστευτο αλλά αληθινοτατο..
Δεύτερον (και ίσος σημαντικότερο για την μακροχρόνια απώλεια λίπους) όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε καταβολική φάση ο βασικός μεταβολικός ρυθμός μας(ΒΜΡ), πέφτει δραματικά. Δηλαδή εκεί που πχ. ένας άντρας 100kg που χρειάζεται 2.000 θερμίδες την ημέρα (σε πλήρη ακινησία) για να διατηρήσει την μυικοτητα του, μετά από μια τέτοια δίαιτα που θα έχει φτάσει 90Kg χάνοντας 5kg μυϊκής μάζας στο σύνολο των 10Kg που έχασε, θα χρειάζεται 1.600 θερμίδες (σε πλήρη ακινησία) για να διατηρηθεί. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα το διάσημο πλέων φαινόμενο γιο-γιο καθώς όταν θα ξαναεπανερθει στην κανονική του διατροφή η θα πρέπει να μειώσει δραστικά την ποσότητα που θα έτρωγε πριν την δίαιτα για να διατηρηθεί η πολύ απλά θα πάρει όλα τα κιλά που έχασε πίσω και συνήθως και με τόκο... Όχι και η καλύτερη κίνηση λοιπόν εάν η μακροπρόθεσμη απώλεια λίπους είναι ο στόχος μας.

Ένα άλλο λάθος που γίνεται συχνά και οδηγει και αυτο στον καταβολισμό είναι η υπερβολική αερόβιος άσκηση. Βασικοί κανόνες που πρέπει να ξέρουν όλοι είναι ότι στην αερόβιο χρησιμοποιούμε λίπος για ενέργεια και στην αναερόβιο γλυκόζη και ότι για να "διώξουμε" 1kg λίπους από πάνω μας πρέπει να κάψουμε περίπου 3500 θερμίδες. Το τελευταίο το καταφέρνουμε είτε με μείωση των θερμίδων που τρώμε μέσω ΣΩΣΤΗΣ δίαιτας(ναι, μπορούμε να κάψουμε λίπος και χωρίς άσκηση...)είτε μέσω αερόβιου άσκησης, είτε μέσω αύξησης του ΒΜΡ μέσω της προπόνησης με βάρη είτε μέσω ενός συνδυασμού των παραπάνω. Κατανοώντας λοιπόν τα παραπάνω, και επειδή δεν θα ήθελα να βγω εκτός τοπικ αναλύοντας το γιατί λιγότερη αερόβιος τις περισσότερες φορές είναι και καλύτερη, τελειώνω εδώ το θέμα(επιτέλους:D....).


Και να θυμάστε..... NO PAIN, NO GAIN !!