Μετά από μια σχετική κουβέντα που είχα, ανακάλυψα ότι αρκετός κόσμος έχει άγνοια για το rock climbing (ή αλλιώς αναρρίχηση βράχου!). Έτσι, έφτιαξα το παρακάτω αρθράκι, αφενός για να γνωρίσετε το άθλημα, αφετέρου για να δείτε τι πρόγραμμα εκγύμνασης έχει & σε τι conditioning πρέπει να είναι κάποιος ορειβάτης - αναρριχητής!
Όλο δικό σας & ελπίζω να το απολαύσετε!
[u]Αναρρίχηση βράχου: Προπόνηση & conditioning!</u>
Τι είναι η αναρρίχηση βράχου;
Η αναρρίχηση είναι η δραστηριότητα της χρησιμοποίησης των χεριών και των ποδιών κάποιου που κινείται επάνω στην επιφάνεια ενός απότομου αντικειμένου (συνήθως βράχου). Χρησιμοποιείται για να προσεγγίσουμε έναν προορισμό απρόσιτο είτε για την απόλαυσή μας, είτε επαγγελματικά λόγω στρατιωτικών διαδικασιών. Η αναρρίχηση βράχου που γίνεται σε απότομες βραχώδεις επιφάνειες, είναι ίσως το πιο γνωστό είδος της αναρρίχησης. Άλλοι τύποι αναρριχήσεων περιλαμβάνουν την αναρρίχηση σε πάγο, την αναρρίχηση σε δέντρα & το buildering (αναρρίχηση σε κτήρια). Η ορειβασία, σαν γενική δραστηριότητα της ανάβασης σε βουνά, απαιτεί συχνά τη χρήση των τεχνικών της αναρρίχησης.
Πού γίνεται & πώς;
Η αναρρίχηση βράχου μπορεί να γίνει έξω στο βράχο ή στο εσωτερικό σε τεχνητούς τοίχους. Η εξωτερική αναρρίχηση βράχου περιλαμβάνει χαρακτηριστικά την αναρρίχηση επάνω στις προκαθορισμένες "διαδρομές". Σχεδόν όλες διαδρομές έχουν δικλείδες ασφαλείας ώστε να προστατεύσουν τον ορειβάτη - αναρριχητή από μια ψηλή πτώση. Άλλες διαδρομές πάλι, απαιτούν τον ορειβάτη να τοποθετεί στοιχεία ή τις «camming» συσκευές , ώστε να εξασφαλίσει έναν ασφαλή τρόπο για να «κρατηθεί» μια πτώση. Αυτό αναφέρεται ως «παραδοσιακή» ή «παραδοσιακή αναρρίχηση». Η αναρρίχηση βράχου απαιτεί πολύ μεγάλη ικανότητα και τεχνική. Η δύναμη δεν είναι κανένα υποκατάστατο της τεχνικής αλλά μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη βελτίωση της δυνατότητας αναρρίχησης. Μερικές φορές ο στόχος του ορειβάτη είναι να βρει μια περιοχή για να αναρριχηθεί για την καθαρή ευχαρίστηση της αναρρίχησης. Σε άλλους χρόνους, ο στόχος είναι να αναρριχηθεί ως μια κορυφή, όπου η διαδρομή μέχρι την κορυφή περιλαμβάνει την αναρρίχηση σε δύσκολα κομμάτια βράχου, κάτι που αναφέρεται ως αλπική αναρρίχηση.
Κατηγορίες & στυλ αναρριχήσεων
Η αναρρίχηση μπορεί να διαιρεθεί σε δύο ευρείες κατηγορίες: αναρρίχηση ενίσχυσης και ελεύθερη αναρρίχηση.
Η αναρρίχηση ενίσχυσης περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση των τεχνητών συσκευών που τοποθετούνται στην επιφάνεια είτε αυτές είναι βάσεις, είτε για την υποστήριξη του σωματικού βάρους με άλλους τρόπους.
Η ελεύθερη αναρρίχηση ορίζει ότι οι ορειβάτες χρησιμοποιούν μόνο τις φυσικές «λαβές» που προσφέρονται, για τα χέρια τους & τα πόδια τους. Η ελεύθερη αναρρίχηση μπορεί να υποδιαιρεθεί περαιτέρω ως εξής:
Παραδοσιακή αναρριχητική τεχνική με οδηγό: εδώ χρησιμοποιούνται αφαιρούμενα προστατευτικά. Η ομάδα αναρρίχησης ξεκινάει από το κατώτατο σημείο μιας ανάβασης και ανέρχεται στην κορυφή, με τον οδηγό που τοποθετεί τις προστατευτικές συσκευές καθώς αναρριχείται - μια προσέγγιση που υπογραμμίζει τη μαγεία του αθλήματος και που απαιτεί ένα κότσια! Η παραδοσιακή αναρρίχηση θεωρείται από πολλούς το καθαρότερο ύφος, καθώς ο ορειβάτης (ο οποίος αποκαλείται ?cleaner?- καθαριστής), για να ακολουθήσει τον ηγέτη, αφαιρεί τις προστατευτικές συσκευές και φεύγει και το μόνο που ίσως αφήσει είναι κάποια ελαφρά ίχνη από όλη τη μετάβασή τους.
Αθλητική αναρριχητική τεχνική με οδηγό: περιλαμβάνει τη χρήση των προ-τοποθετημένων, μόνιμων μπουλονιών για την προστασία. Αυτό «ελαφρώνει» τον οδηγό στη μεταφορά υλικών, δεδομένου ότι «ασφαλίζει» ακριβώς μέσα στα μπουλόνια με τα διπλά καρμπινέρ. Εντούτοις, οι μόνιμες προστατευτικές συσκευές, όπως τα μπουλόνια και σταθερά πιτόν, αποσυντίθονται κατά τη διάρκεια του χρόνου και μπορούν έτσι να γίνουν ένας μεγάλος κίνδυνος για τον οδηγό.
Top Rope αναρρίχηση ή «Top Rope» περιλαμβάνει το δέσιμο ενός σχοινιού από μια «άγκυρα» που βρίσκεται στην κορυφή μιας σύντομης ανάβασης. Ο ορειβάτης φυλάσσεται από έναν σύντροφο που κρατά το σχοινί. Ο σύντροφος μπορεί να είναι είτε στην κορυφή της διαδρομής είτε, συχνότερα, στη βάση.
Η εσωτερική αναρρίχηση: είναι μια μορφή αναρρίχησης που μπορούμε να δουλέψουμε πολλά στυλ αναρρίχησης (όπως είναι το bouldering & το top roping) ή ακόμα & την ικανότητά μας σαν οδηγοί σε ένα εσωτερικό περιβάλλον. Για τους περισσότερους θα είναι ο ευκολότερος τρόπος ν? αρχίσουν την αναρρίχηση. Η εξάσκηση γίνεται σε μια ξύλινη ή/και πλαστική προσομοίωση ενός βράχου, συχνά αναφέρεται ως "γυμναστική βράχου". Επίσης, διάφοροι διαγωνισμοί γίνονται στους τεχνητούς τοίχους αναρρίχησης.
Η ελεύθερη-σόλο αναρρίχηση είναι το στυλ της αναρρίχησης όπου χρησιμοποιούνται καθαρά μόνο οι φυσικές «λαβές», τα χέρια μας, τα πόδια μας & καθόλου προστατευτικά εργαλεία.
Training
To ξέρατε ότι για μια «εύκολη» σχετικά αναρρίχηση των 2 περίπου ωρών, πρέπει να ο ορειβάτης ? αναρριχητής να δουλέψει από 6-10 εβδομάδες; Απλά αναλογιστείτε τις δυνάμεις που ασκούνται στο ανθρώπινο σώμα όταν όλο το βάρος κρέμεται κυριολεκτικά από τους τένοντες του χεριού σας! Ειδικά οι δυνάμεις που ασκούνται σε «αρνητική» κλίση είναι τρομακτικές διότι στην ουσία δεν σας κρατάει τίποτα πάνω στον βράχο εκτός από τα χέρια σας & τα πόδια σας!
«Αρνητική κλίση»:
Παραθέτω ένα προγραμματάκι που ακολουθώ όταν θέλω να πάω για αναρρίχηση. Είναι ένα πρόγραμμα αποτελούμενο από 4 μέρη, συνολικής διάρκειας δέκα εβδομάδων για τον αρχάριο στον ενδιάμεσο ορειβάτη - αναρριχητή. Ανάλογα με τη δυσκολία, τις απαιτήσεις & το αν θα είμαι μόνη μου ή με παρέα, το πρόγραμμα μπορεί να κρατήσει από 2-12 εβδομάδες. Βέβαια, το τι σας χρειάζεται, είναι κάτι που το μαθαίνετε εν καιρώ και προσαρμόζετε το πρόγραμμα ανάλογα!
? Μέρος Ι: Training για Αντοχή (διάρκεια 4 εβδομάδες)
? Μέρος ΙΙ: Training Δύναμη (διάρκεια 3 εβδομάδες)
? Μέρος ΙΙΙ: Training Δύναμη & αντοχή (διάρκεια 2 εβδομάδες)
? Μέρος IV: Ενεργός αποκατάσταση 1 εβδομάδα
ΜΕΡΟΣ 1 - ΑΝΤΟΧΗ
2-3 σετ, 10-12 επαναλήψεις Pushups
Εκτελέστε ολόκληρο σε έναν σταθερό ρυθμό 2 δευτερόλεπτα για το χαμήλωμα, 2 δευτερόλεπτα για την ανύψωση. Για να γίνει πιο δύσκολο να αλλάξετε τη γωνία στην οποία δουλεύετε (δουλεύοντας έτσι διαφορετική γωνία των θωρακικών μυών) βάζοντας τα πόδια σας επάνω σε έναν εύρωστο πάγκο. Σε περίπτωση που μπορείτε, αλλάξτε ένα σετ σε one hand push up σετ.
2-3 σετ, 12-15 επαναλήψεις Πλυοσκουώτ
Τοποθετείστε σε θέση σκουώτ τα πόδια χωριστά (σαν να ακουμπάτε επάνω σε έναν τοίχο - στη "θέση βατράχου").Σηκωθείτε εκρηκτικά και με άλμα, ώστε να έρθετε στην όρθια στάση. Κατεβάστε όσο πιο αργά μπορείτε το σώμα σας προς τα κάτω, χωρίς όμως να επιτρέψετε στα γόνατα σας να «καταρρεύσουν». Αυτό σημαίνει ότι θα ενισχύσετε τα ισχία σας, μηρούς, απαγωγούς και γλουτιαίους, αλλά επίσης θα συνηθίσετε στις δυναμικότερες κινήσεις ("dynos") στην επόμενη φάση.
2-3 σετ, 12-15 επαναλήψεις Reversed Wrist Curl
Χρησιμοποιήστε 2 αλτήρες, 1 σε κάθε χέρι με τις παλάμες να «κοιτάνε» κάτω. Στηρίξτε τους βραχίονες σ? έναν πάγκο ή στους μηρούς σας και τοποθετείστε τους αντίχειρές σας στην ίδια πλευρά με τα δάχτυλα, έτσι μπορείτε να δουλέψετε όλο το εύρος της κίνησης. Χαμηλώστε το βάρος όσο μπορείτε χωρίς να χάσετε τον έλεγχο και να δουλέψτε τις αρθρώσεις σας επάνω και πίσω, αλλά βεβαιωθείτε ότι δεν εμπλέκετε τους δικέφαλους μυς.
2-3 σετ, 12-15 επαναλήψεις Pronators
Χρησιμοποιώντας έναν βαρύτερο αλτήρα, πιάστε τον αλτήρα με το βραχίονα να στηρίζεται στο μηρό σας ή σε πάγκο, και τοποθετείστε την παλάμη σας έτσι ώστε να κοιτάζει κάτω. Γυρίστε το χέρι σας περιστροφικά έτσι η παλάμη να κοιτάζει επάνω, κάνοντας την κίνηση στο πλήρες εύρος της. Ολοκληρώστε έναν βραχίονα και κινηθείτε έπειτα στον άλλο.
ΜΕΡΟΣ 2- ΔΥΝΑΜΗ
2-3 σετ, 10-12 επαναλήψεις Finger Pushups
Εκτελέστε ΣΤΑ ΔΑΧΤΥΛΑ ολόκληρο σε έναν σταθερό ρυθμό 2 δευτερόλεπτα για το χαμήλωμα, 2 δευτερόλεπτα για την ανύψωση. Για να γίνει πιο δύσκολο να αλλάξετε τη γωνία στην οποία δουλεύετε (δουλεύοντας έτσι διαφορετική γωνία των θωρακικών μυών) βάζοντας τα πόδια σας επάνω σε έναν εύρωστο πάγκο. Σε περίπτωση που μπορείτε, αλλάξτε ένα σετ σε one hand push up σετ.
2 σετ, 10 επαναλήψεις Πλυοσκουώτ με βάρος
Με περίπου το 20-30% του max 1 RP, κάνετε full depth squat και στο σήκωμα φτάνετε μέχρι και να τεντωθούν οι γάμπες κι έρχεστε σε κανονική θέση. Προτού ξανακάνετε το κάθισμα, εκτελείτε ένα μικρό επιτόπιο αλματάκι (και όταν λέω μικρό, εννοώ ίσα να ξεκολλήσουν τα πόδια σας από το έδαφος!) ΠΡΟΣΟΧΗ: ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΣΙΓΟΥΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΤΕ ΤΑ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΣΚΟΥΩΤ.
4-6 σετ, 4 επαναλήψεις Chin ups
Φροντίστε να κάνετε την κίνηση σε όλο της το εύρος και σε κάθε σετ να αλλάζετε grip (ανοιχτό, κλειστό, κανονικό, ανάποδο, μεικτό). Προς τις τελευταίες εβδομάδες, προσθέστε και επιπλέον κιλά πάνω σας και αν χρειαστεί κατεβείτε στις 3 επαναλήψεις, αλλά όχι πιο κάτω!
ΜΕΡΟΣ 3 - ΔΥΝΑΜΗ & ΑΝΤΟΧΗ
2 σετ, 10 επαναλήψεις Overhead σκουώτ με βάρος
Με περίπου το 20-30% του max 1 RP, κάνετε full depth squat και έρχεστε σε κανονική θέση. Την ώρα που εκτελείτε τη βύθιση, φέρνετε τη μπάρα πάνω από το κεφάλι σας, έτσι ώστε όταν φτάσετε στο πλήρες κάθισμα, τα χέρια σας να είναι πάνω από το κεφάλι σας! ΠΡΟΣΟΧΗ: ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΣΙΓΟΥΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΤΕ ΤΑ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΣΚΟΥΩΤ.
2 σετ, 10 επαναλήψεις Clean & Jerk (Ζετέ)
Με περίπου το 20-30% του max 1 RP, κάνετε deadlifts, οι οποίες γίνονται με το πλήρες εύρος της κίνησης και ολοκληρώνετε με ζετέ. Στην κίνηση του ζετέ, γίνονται προβολές, μια με το ένα πόδι & μια με το άλλο. Η τελική θέση που πρέπει να πάρετε είναι όρθιοι με τη μπάρα πάνω από το κεφάλι σας. ΠΡΟΣΟΧΗ: ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΣΙΓΟΥΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΤΕ ΤΙΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΑΡΣΕΙΣ
4-6 σετ, 6 επαναλήψεις Chin ups με έλξεις ποδιών.
Φροντίστε να κάνετε την κίνηση σε όλο της το εύρος και σε κάθε σετ να αλλάζετε grip (ανοιχτό, κλειστό, κανονικό, ανάποδο, μεικτό). Προς τις τελευταίες εβδομάδες, προσθέστε και επιπλέον κιλά πάνω σας και αν χρειαστεί κατεβείτε στις 3 επαναλήψεις, αλλά όχι πιο κάτω! Η κίνηση ολοκληρώνεται αφού ανεβάσετε και τα πόδια σας στο ύψος του στήθους.
2-3 σετ, 12- 15 επαναλήψεις Finger Pushups
Εκτελέστε ΣΤΑ ΔΑΧΤΥΛΑ ολόκληρο σε έναν σταθερό ρυθμό 2 δευτερόλεπτα για το χαμήλωμα, 2 δευτερόλεπτα για την ανύψωση. Για να γίνει πιο δύσκολο να αλλάξετε τη γωνία στην οποία δουλεύετε (δουλεύοντας έτσι διαφορετική γωνία των θωρακικών μυών) βάζοντας τα πόδια σας επάνω σε έναν εύρωστο πάγκο. Σε περίπτωση που μπορείτε, αλλάξτε ένα σετ σε one hand push up σετ
ΜΕΡΟΣ 4 ? ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Φτάσαμε ένα βήμα πριν την αναρρίχηση! Τελευταία εβδομάδα που πρέπει να συνοδεύεται από «ενεργητική» ξεκούραση! Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μπορείτε και καλό είναι να περπατάτε & να κάνετε τουλάχιστον 30? τη μέρα διατάσεις, ώστε να αποκτήσουν οι μύες και οι τένοντες την απαραίτητη ελαστικότητα.
Πηγές:
http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page
http://www.bodyresults.com/
http://www.rockclimbing.com/
http://www.exrx.net/
Όλα τα παραπάνω είναι πρόγραμμα άσκησης ΕΙΔΙΚΑ για αναρρίχηση (και λιγότερο για ορειβασία). Είναι μέρος της προπονητικής μου όταν θέλω να σκαρφαλώσω. Συνιστάται να μην το δοκιμάσετε, αν έχετε τη παραμικρή αμφιβολία για το πώς εκτελούνται οι ασκήσεις. Σε ΌΛΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ!
Επιπλέον, το ως άνω πρόγραμμα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ BODYBUILDING κι επομένως δε θα αποδώσει για προπόνηση Body building!
Για οποιαδήποτε διευκρίνιση, είμαι στη διάθεσή σας!!!
[edit] Σας έχω πει ό,τι σιχαίνομαι τα μεγάλα ποστς??? :D
Bookmarks