Το παρακατω αρθρο γραφτηκε με αφορμη το θανατο του 15χρονου παικτη της Ολυμπιας.
<center>ΟΡΙΣΜΟΣ</center>
Σαν αιφνίδιος θάνατος θεωρείται γενικά, ο θάνατος εκείνος ο οποίος εμφανίζεται μέσα σε 1-24 ώρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων σε άτομο φαινομενικά υγιές ή που γνωρίζει ότι πάσχει από χρόνια νόσο η οποία βρίσκεται σε σταθερή φάση ή σε βελτίωση.. Ο αιφνίδιος θάνατος που έχει σχέση με την άσκηση, ή τα αγωνίσματα, συνήθως παρουσιάζεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ή μερικά λεπτά, γι? αυτό και είναι σωστότερο να ταξινομηθεί και σαν ακαριαίος θάνατος.
Ο κίνδυνος αιφνιδίου θανάτου φαίνεται να αυξάνεται σταδιακά κατά τη διάρκεια της πολύ εντατικής αθλητικής συμμετοχής. Αντίθετα η κανονική εντατική άσκηση ελαττώνει πιθανόν τον κίνδυνο εκδήλωσης αιφνιδίου θανάτου. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε αθλητής βρίσκεται σε κίνδυνο να εκδηλώσει αιφνίδιο θάνατο, αλλά είναι γνωστό ότι ορισμένες καρδιακές ανωμαλίες συνοδεύονται με αιφνίδιο θάνατο. Στο 6ο αθλητιατρικό συνέδριο της Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε ότι στο 97% των αιφνίδιων θανάτων κατά την άθληση προϋπήρχε καρδιακή πάθηση ενώ το υπόλοιπο 3% που χαρακτηρίζεται αδιαγνώστων αιτιών μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις της καρδιάς που είναι αδύνατον να διαγνωστούν ακόμη και νεκροτομικά.
Ως κυριότερες αιτίες αιφνιδίου θανάτου κατά την άσκηση αναφέρονται οι παρακάτω:
Υπετροφική Μυοκαρδιοπάθεια: Είναι γενικά μια γενετικά μεταβιβαζόμενη πάθηση του καρδιακού μυός που χαρακτηρίζεται από δυσανάλογη πάχυνση του κοιλιακού διαφράγματος. Αποτελεί την κυριότερη αιτία αιφνιδίου θανάτου κατά την άθληση (μελέτες στις Η.Π.Α.) σε ποσοστό περίπου 60%. Αποτελεί την κύρια αιτία αιφνιδίου θανάτου στην ηλικία 1-20 παράλληλα με άλλες συγγενείς παθήσεις της καρδιάς. Τα συμπτώματα που συνοδεύουν την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια περιλαμβάνουν πόνο στο θώρακα, δύσπνοια κατά την προσπάθεια, αίσθημα παλμών και λιποθυμία. Όταν ένα άτομο έχει τα συμπτώματα αυτά ή και ένα φύσημα, εάν το ηχοκαρδιογράφημα δείξει δυσανάλογη υπερτροφία του ενδοκοιλιακού διαφράγματος και το ηλεκτροκαρδιογράφημα αριστερή κοιλιακή υπερτροφία, θα πρέπει κάποιος να συμβουλεύσει το άτομο αυτό να περιορίσει τη σωματική του δραστηριότητα.
Ανωμαλίες της στεφανιαίας αρτηρίας: To ποσοστό συμμετοχής της στους αιφνιδίους θανάτους κατά την άθληση υπολογίζεται στο 17% σε μια σειρά 183 θανάτων που αναφέρθηκαν
Αρτηριοσκληρυντική στεφανιαία καρδιακή πάθηση: Αυτή αποτελεί μια πάθηση όλων των ηλικιών. Η παρουσία της σε νεαρούς αθλητές αποτελεί πάντα έκπληξη και μπορεί να διαφεύγουν την προσοχή οι παράγοντες κινδύνου. Πολλοί αθλητές μέσης ηλικίας όταν αρχίζουν την άσκηση έχουν ήδη μια καλά αναπτυγμένη στεφανιαία καρδιοπάθεια, και τα συμπτώματα αναπτύσσονται περισσότερο όσο αυξάνεται η σωματική δραστηριότητα. Η άσκηση, όταν υπάρχει σημαντική στεφανιαία καρδιοπάθεια, μπορεί να προκαλέσει ισχαιμία και προσωρινή στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου που απειλεί τη ζωή ή ακόμα και αιφνίδιο θάνατο.
Μυοκαρδίτιδα: Έχουν αναφερθεί αιφνίδιοι θάνατοι από μυοκαρδίτιδα, αλλά ελάχιστοι από αυτούς είχαν σχέση με την άθληση. Οι καρδιακές αρρυθμίες είναι συνήθεις στις μυοκαρδίτιδες και πιθανόν ο θάνατος παρουσιάζεται από μια αρρυθμία που ενισχύεται από την άσκηση. Η εντατική προσπάθεια κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τη φάση της ανάρρωσης μετά από μια λοιμώδη εμπύρετη πάθηση είναι δυνητικά επικίνδυνη και θα πρέπει να αποφεύγεται. Είναι η μόνη περίπτωση κατά την οποία μια απολύτως φυσιολογική καρδιά, μπορεί να εμφανίσει κάποιο πρόβλημα κατά την άθληση, ή ακόμη και αιφνίδιο θάνατο.
Βαλβιδική αορτηκή στένωση: Σε μια κρίσιμη στένωση της αορτικής βαλβίδας, η άσκηση προκαλεί σημαντική αύξηση της πίεσης της αριστερής κοιλίας, και μπορεί να μην υπάρχει φυσιολογική καρδιακή παροχή. Οι περισσότεροι άρρωστοι με ήπια προς μετρίως βαριά αορτική στένωση είναι ασυμπτωματικοί, αλλά στις περιπτώσεις του αιφνιδίου θανάτου είναι παρόντα ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα: εύκολη κόπωση, θωρακικός πόνος, δύσπνοια μετά από προσπάθεια ή συγκοπή.
Πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας Συνήθως ανευρίσκεται σε νεαρές γυναίκες, οι οποίες παραπονούνται για μη ειδικό θωρακικό πόνο, αίσθημα παλμών και ζάλη. Η πάθηση αυτή αναφέρεται σε ποσοστό 6-10% των νεαρών γυναικών. Η δυσμορφία αυτή συνοδεύεται με αρρυθμίες και αιφνίδιο θάνατο. Η πρόπτωση της μητροειδούς είναι ένα εύρημα που θα μπορούσε να αποτελέσει τρομακτικό πρόβλημα για το ποιος θα μπορουσε να συμμετέχει, τελικά, στην άθληση. Περιορισμός από την άθληση συνιστάται μόνο αν ο άρρωστος έχει παροξυσμική κοιλιακή ταχυκαρδία που δεν ελέγχεται καλά. Πολλές γυναίκες παραπονούνται για αίσθημα παλμών μετά την άσκηση, οι οποίοι δεν είναι σημαντικοί όταν εκτιμώνται με την δοκιμασία του κυλιόμενου τάπητα.
<center>ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ</center>Κύρια αιτία Α.Κ.Θ. στις ηλικίες κάτω των 35 χρόνων αποτελούν η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια και οι συγγενείς παθήσεις της καρδιάς. Στις ηλικίες πάνω από τα 35 χρόνια πρώτη αιτία Α.Κ.Θ είναι η αθηροσκλήρωση και η απόφραξη σημαντικών καρδιακών αγγείων. Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν ένα μικρό ποσοστό των περιπτώσεων Α.Κ.Θ. που αναφέρονται, 10% και σε κάποιους ερευνητές 7-8%. Αυτό γιατί οι άνδρες βρίσκονται σε δεκαπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης και εκδήλωση Α.Κ.Θ. από έμφραγμα του μυοκαρδίου.
<center>ΛΙΓΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ</center>
Σε 23 (72%) περιπτώσεις ο αιφνίδιος θάνατος οφείλονταν σε καρδιακά αίτια όπως η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, οι συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών, η αθηρωματική στεφανιαία νόσος, η μυοκαρδίτιδα, η στένωση ισθμού αορτής και η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας.
Σε 11 (48%) περιπτώσεις αιφνιδίου καρδιακού θανάτου προϋπήρχαν συμπτώματα, ενώ σε 5 (22%) υπήρχε ιστορικό αιφνιδίου θανάτου στην οικογένεια.
Σε 14 (61%) περιπτώσεις υπήρχαν προηγούμενα συμπτώματα ή/και οικογενειακό ιστορικό αιφνιδίου θανάτου.
Σε 15 (65%) περιπτώσεις ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος συνέβη στην ηρεμία και σε 8 (35%) περιπτώσεις κατά την άσκηση ή την έντονη καθημερινή δραστηριότητα.
Σε 7 (30%) περιπτώσεις αναφέρεται από το ιστορικό των θυμάτων του αιφνιδίου καρδιακού θανάτου ενασχόληση με τον αθλητισμό.
Η συχνότητα του αιφνιδίου θανάτου υπολογίσθηκε περίπου σε 1 περίπτωση /100.000 νέους ηλικίας μικρότερης από 35 έτη ετησίως (κατά μέσο όρο 1,5 αιφνίδιοι θάνατοι νέων ανά μήνα).
Η μέση ηλικία των θυμάτων του αιφνίδιου θανάτου ήταν 24.4 έτη. Η κατανομή των περιπτώσεων του αιφνιδίου θανάτου ανά ηλικία φαίνεται στο (Σχ.1)
Οι 24 (69%) περιπτώσεις αφορούσαν άνδρες (μέσης ηλικίας 25.1?9.6) και οι 11 (31%) περιπτώσεις γυναίκες (μέσης ηλικίας 22.9). (Σχ. 2)
Ενώ η μεγαλύτερη συχνότητα περιπτώσεων αιφνιδίου θανάτου παρατηρήθηκε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Καθώς επίσης ότι στο 65% των περιπτώσεων ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος συνέβη κατά την ηρεμία και σε 8 (35%) περιπτώσεις κατά την άσκηση ή την έντονη καθημερινή δραστηριότητα.
Ορμονικοί και άλλοι αιματολογικοί παράγοντες έχουν υποτεθεί σαν δυνητικοί παράγοντες να επισπεύσουν τον Α.Κ.Θ. σε άτομα που δεν έχουν κάποια στεφανιαία καρδιακή νόσο. Οι ανωμαλίες που έχουν αναγνωριστεί περιλαμβάνουν την έλλειψη ιόντων μαγνησίου (Mg), υπερλιπιδαιμία και υπεργλυκαιμία.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι η χρήση στεροειδών αναβολικών από τους αθλητές. Τα στεροειδή αναβολικά έχουν σχετιστεί με μυοκαρδιοπάθειες και αυξημένη θρομβολυτική δραστηριότητα. Η κοκαΐνη και τα παράγωγά της, είναι επίσης γνωστό ότι διεγείρουν τις αρρυθμίες και η χρήση κοκαΐνης μπορεί να είναι ισχυρός διεγέρτης του Α.Κ.Θ. εάν συνδυαστεί με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια.
<center>ΤΥΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ</center>
Τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της άσκησης τα οποία επηρεάζουν την φυσιολογική επιβάρυνση του οργανισμού και κατά συνέπεια τον κίνδυνο Α.Κ.Θ. είναι η ένταση και η διάρκεια της, όπως επίσης και το είδος της μυϊκής σύσπασης (αν δηλ. είναι δυναμική ή στατική). Επίσης ο βαθμός της έντασης, ψυχολογικοί παράγοντες και το περιβάλλον μπορούν επίσης να επηρεάζουν τον κίνδυνο.
Η ένταση της άσκησης είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας που επηρεάζει την πιθανότητα της έναρξης των παθοφυσιολογικών μηχανισμών που οδηγούν στο θάνατο. Ο κίνδυνος αυξάνεται ανάλογα με την απόλυτη, όπως επίσης και με τη σχετική ένταση της άσκησης. Επομένως δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να θεωρούνται μέτριες για νέα και υγιή άτομα μπορεί να είναι έντονες και ιδιαίτερα επικίνδυνες για μεγαλύτερα και ασθενή άτομα
Ακόμα η έλλειψη κατάλληλης προθέρμανσης και αποθεραπείας επισπεύδει τον Α.Κ.Θ. σε επιρρεπή άτομα ενώ ο κίνδυνος καρδιαγγειακών επιπλοκών μπορεί να αυξάνει κατά τη διάρκεια παρατεταμένης άσκησης, ιδιαίτερα αν διαταραχθεί η ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών. Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός σε θερμό περιβάλλον.
Παρακάτω ακολουθεί ένα απλό ερωτηματολόγιο για καρδιαγγειακό έλεγχο αθλητών
( προσαρμογή από Ades 1992).1. Έχουν περάσει περισσότερο από δύο χρόνια από την τελευταία ιατρική εξέτασή σας που να περιλαμβάνει μέτρηση της πίεσης και έλεγχο της καρδιάς με στηθοσκόπιο;
2. Έχουν οι γονείς σας ή σας έχει διαγνωστεί φύσημα της καρδιάς;
3. Έχεις αισθανθεί πόνο στο στήθος σε ηρεμία ή κατά την άσκηση, πίεση, ζαλάδες ή λιποθυμία στα τελευταία δύο χρόνια;
4. Έχετε στην οικογένειά σας κάποιον που να έχει πεθάνει ξαφνικά σε νεαρή ηλικία (<45 χρόνων);
5. Σας έχει διαγνώσει κάποιος γιατρός ανώμαλα υπερτροφική καρδιά ή το σύνδρομο Marfan?s;
6. Κάνετε χρήση κοκαΐνης ή στεροειδών αναβολικών;
7. Σας έχει προτείνει κάποιος ειδικός να απέχετε από φυσική δραστηριότητα;
Ιδιαίτερα σημαντικό για αθλητές > 35 χρόνων
8. Έχετε στην οικογένεια σας ιστορικό στεφανιαίας νόσου, που να περιλαμβάνει και έμφραγμα, εγχείρηση Bypass, αγγειοπλαστική με μπαλονάκι ή στηθάγχη πριν την ηλικία των 65 χρόνων;
9. Καπνίζετε, έχετε υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη ή διαβήτη;
Εάν η απάντηση σε κάποια από τις παραπάνω ερωτήσεις είναι ΝΑΙ σας παρακαλώ να δώσετε
περισσότερη σημασία και να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για εξέταση, πριν αρχίσετε ή συνεχίσετε την φυσική σας δραστηριότητα γιατί δυστυχώς ο αιφνίδιος θάνατος δεν μπορεί να διδάξει το άτομο να μάθει από τα λάθη του!!!!
<center>ΠΟΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ</center>
Εφ΄όσον αθλούμαστε οι παρακάτω εξετάσεις επιβάλλονται, ασχέτως αν κάποιοι μπορεί να μας τις ζητήσουν ή όχι. Μην τις αντιμετωπίζεται σαν «ένα ακόμα χαρτί που πρέπει να τρέξουμε να πάρουμε»
Γενική αίματος
Γενική ούρων
Ακτινογραφία θώρακος, κυρίως για όσους είναι καπνιστές
Τεστ Κόπωσης και ΟΧΙ απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα σε ηρεμία.
<center>Γιατί όχι στο απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα???</center>
Γιατί η στεφανιαία νόσος στα αρχικά της στάδια μερικές φορές δεν προκαλεί ενοχλήματα στον ασθενή και εκτός αυτού, ο συνήθης απλός διαγνωστικός έλεγχος (check-up) δεν αποκαλύπτει αυτή την πάθηση στα αρχικά της στάδια.
Γι' αυτόν τον σκοπό πραγματοποιείται η δοκιμασία κοπώσεως, κατά τη διάρκεια της οποίας λόγω της σωματικής άσκησης η καρδιά αναγκάζεται να αντεπεξέλθει σε δυσκολότερο έργο απ' ότι στην καθημερινή ζωή, έργο όμως που μια φυσιολογική καρδιά μπορεί να το φέρει άνετα εις πέρας. Έτσι, εφόσον πράγματι υπάρχει στεφανιαία νόσος, αποκαλύπτεται η αδυναμία της καρδιάς να εκτελέσει το έργο που της ζητείται, γεγονός που γίνεται αντιληπτό από τον ασθενή, ο οποίος εμφανίζει στηθάγχη (δηλαδή χαρακτηριστικό πόνο στο στήθος που δηλώνει στεφανιαία νόσο) ή άλλα συμπτώματα ισχαιμίας, ή/και από τον γιατρό, που βλέπει σταδιακά να μεταβάλλεται το ηλεκτροκαρδιογράφημα καθώς συνεχίζεται η άσκηση και να γίνεται από φυσιολογικό παθολογικό.
Η εξέταση συνιστάται εντόνως σε άτομα χωρίς συμπτώματα που όμως έχουν αυξημένο κίνδυνο να πάσχουν από στεφανιαία νόσο, λόγω ύπαρξης προδιαθεσικών παραγόντων, οι κυριότεροι εκ των οποίων είναι το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η αύξηση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων, ο σακχαρώδης διαβήτης, το βεβαρημένο κληρονομικό ιστορικό, το έντονο άγχος και η υπέρταση.
Πηγές
http://www.pheidippides.gr/03-2001/S...th-03-2001.htm
http://www.a-z.gr/index.php?name=New...print&sid=3213
http://www.medicum.gr/news/index.cfm...articleID=1718
http://www.incardiology.gr/pathiseis...natos_neoi.htm
Attached Image:
Attached Image:
Bookmarks