Θα κανω εδω μια προσπαθεια να περιγραψω καποια πραγματα που μπορουν να φανουν πολυ χρησιμα για να φτιαξει και να προγραμματίσει καποιος τις προπονησεις του αναλογα με το επιπεδό του.
Επιπεδο
Το επιπεδο του ασκουμενου έχει να κανει με το πόσο κοντα βρίσκεται στα γενετικά του όρια. Ετσι λοιπον, δεν μπορουν να υπαρχουν καποια σαφη ορια δύναμης που να διαχωριζουν τα επιπεδα γιατι καθένας έχει διαφορετικα γονιδια. Το επιπεδο φένεται από το πόσο δύσκολα ή ευκολα ανακαμπτει καποιος από την προπονηση.
Αρχάριος, αναρώνει πολύ γρηγορα, χρειαζεται 1-3 μερες, επειδη βρισκεται μακριά από το γενετικό του όριο, και η δύναμη του είναι χαμηλά. Έτσι ενας αρχαριος μπορει να κανει π.χ καθισματα κάθε 2-3 μερες, και κάθε φορα να μπορει να προσετει κιλα. Δε χρειάζεται ιδιεταιρο προγραμματισμό στις προπονησεις, ουτε πολλες ασκησεις, αλλα απλα πραγματα. Η ανοχη στην προπονηση αρχικα είναι χαμηλη (δηλαδη το ποση ποσοτητα προπονησης μπορει να αντεξει) και αυξανεται σταδιακα. Στο στάδιο αυτό θα μείνει συνηθως 6-9 μηνες σωστης προπονησης.
Μεσος, μετα τους 6-9 μηνες σωστης προπονησης. Ο χρόνος για αποκατασταση είναι μεγαλυτερος από αυτόν του αρχαρίου. Χρειαζεται περισσοτερες ασκησεις, και βραχυπροθεσμο προγραμματισμό, για να μπορει από τη μία να προπονείται σκληρα και από την άλλη να αναρρώνει (δηλαδή μερες με διαφορετικες εντασεις και ποσοτητες μεσα στη βδομαδα).. Στο σταδιο αυτό βρισκεται σε ένα ευρος, από τον 6ο μηνα εως τον 4ο χρόνο σωστης προπονησης.
Προχωρημένος, καπου μεταξυ 2ου και 7ου ετους σωστης προπονησης. Έχει φτασει κοντα στα γενετικα του όρια, γι αυτό χρειαζεται μεγαλο όγκο η μεγαλη ενταση για να προκαλεσει προσαρμογες, και ο χρόνος για αποκατασταση είναι μεγαλος. Μιλαμε για διαστηματα από ένα μηνα μέχρι περισσοτερους. Π.χ μπορει να χρειαστει μια εβδομάδα με αρκετες προπονησεις υψηλης εντασης, για να διεγειρει την προσαρμογη, και 3-4 εβδομαδες μέτριας εντασης για να αναρώσει, και στο τελος να είναι δυνατοτερος. Αρα μιλάμε για μηνιαιο κατά προσεγγιση, προγραμματισμο. Φυσικα είναι πιο περιπλοκος από το σταδιο του αρχαριουΕπισης, δε χρειαζονται πολλες ασκησεις, γιατι είδη εξασκήσει γενικα τις ικανότητές του στο προηγουμενο επιπεδο.
Elite, καπου αναμεσα σε 6 και 9 χρόνια και πάνω . Ο elite δε θα μπορουσε να είναι ο καθενας που απλα έχει προπονηθεί για πολλα χρόνια σωστα. Είναι αυτος που έχει τα καταλληλα γονίδια για το άθλημα. Είναι αυτος που παρεμεινε στις προπονησεις γιατι οι κόποι του αμειφθήκαν με το παραπανω. Αυτοι οι άνθρωποι συνηθως ξεχωριζουν από την αρχη της ενασχολησης τους με την προπονηση, και το γενετικό τους δυναμικό είναι πάνω από αυτό του μεσου ανθρωπου. Η πολυπλοκότητα της προπονησης είναι πολύ μεγαλη τωρα πια. Και μεγαλη είναι και η αναγκη για ακρίβεια. Ενας elite αθλητης μπορει να προοδευει με 10 σετ καθισματα, 11 να τον υπερποπονουν, και 9 να είναι λίγα. Αυτό γιατι χρειάζεται πολύ προσπαθεια για να προκαλεσει προσαρμογες αφου είναι πολύ κοντα στο γενετικο του όριο, και από την άλλη έχει μεγαλη ικανότητα να παραγει στρες, και είναι πιο ευκολο να υπερπροπονηθεί, ετσι κινειται σε μια πολύ λεπτη γραμμη, και χρειαζεται απολυτη εξατομικευση. Ο χρόνος που χρειαζεται για να δεί βελτιωση (αρα και ο χρόνος προγραμματισμου) μπορει να είναι από μερικους μήνες, εως μια τετραετια (από τη μια ολυμπιαδα στην άλλη).
Λιγα πραγματα για το G.A.S (general adaptation syndrome).
To G.A.S αποτελείται από τρία σταδια.
Το πρώτο σταδιο είναι το 'shock'. Επιτυχανεται όταν η προπονηση είναι αρκετα αποτελεσματικη ώστε να διαταραξει την ομοιοσταση του οργανισμου. Είναι το ερεθισμα για προσαρμογη.
Το δευτερο σταδιο λέγεται 'adaptation' (προσαρμογη). Ακολουθεί το πρωτο σταδιο, με την ενεργοποιηση των γονιδιων και την βελτιωση της φυσικης καταστασης.
Το τριτο σταδιο είναι η 'εξαντληση' (exhaustion). Όταν ο αθλητης έχει ξεπερασει την ικανοτητα αναρωσης. Σε αυτό το σταδιο φτανουν τα κυτταρα μετα από επαναλαμβανομενη εκθεση σε υψηλο στρες (απαιτητικες προπονησεις).Το σωμα αδυνατει να προσαρμοστει στα ερεθισματα της προπονησης.
Προφανως κανεις δε θελει να βρεθει σε αυτό το σταδιο, γι αυτό είναι πολύ σημαντικο να υπαρχουν καποιες προπονησεις αναρωσης, προπονησεις με λιγοτερο όγκο και ενταση, για να αναρωνει ο οργανισμος.(π.χ αντι 5Χ5 2Χ5 η 1Χ8 με λιγοτερα κιλα) Αυτές μπορει να είναι εκτος προγραμματος, όταν καποιος νιωθει κουρασμενος, δεν εχει κοιμηθει κτλ, και δεν είναι σε θεση να προπονησθει κανονικα,η προγραμματισμενες για μεσους και προχωρημενους. Μπορει να είναι και μια σειρα προπονησεων, (για μεσους και προχωρημενους) αναλογως ποση αναρρωση χρειαζεται καποιος.
Επισης ο προχωρημένος χρειαζεται και περιοδους deload.
Η περιοδοι αναρωσης γίνονται ολο και ποιο σημαντικες οσο πιο προχωρημενος είναι καποιος, γιατι θελει περισσοτερο χρόνο για να ανακαμψει από αυτό το σταδιο της εξαντλησης, και αν βρεθει σε αυτό το σταδιο το κόστος είναι μεγαλο (σε χρόνο).
(συνεχιζεται)
Bookmarks