Γλυκοζαμίνη - Ο Σύμμαχος Των Αρθρώσεων

Οι αρθρικοί τραυματισμοί στη ζωή ενός αθλητή είναι δυστυχώς ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Πρόκειται για τραυματισμούς που συνήθως συμβαίνουν εξαιτίας της συνεχούς καταπόνησης των αρθρώσεων (υπέρχρηση) και παρουσιάζονται κυρίως σε δρομείς μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων.

Γι΄αυτό το λόγο, η αθλητική επιστήμη έχει στρέψει την προσοχή της στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση αυτών των τραυματισμών που μπορούν να διακόψουν την καριέρα ακόμα κι ενός ερασιτέχνη δρομέα. Η γλυκοζαμίνη είναι ένα σχετικά νέο συμπλήρωμα διατροφής που κυκλοφορεί στην αθλητική αγορά το οποίο αρχικά δοκιμάστηκε με εξαιρετικά αποτελέσματα σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα. Μπορεί όμως να τα καταφέρει εξίσου καλά και με τους αθλητές οι οποίοι καταπονούν συστηματικά τις αρθρώσεις τους.

Τι είναι η γλυκοζαμίνη (Glucosamine)
Η γλυκοζαμίνη είναι ένα αμινοξύ που παράγεται από τον οργανισμό (ενδογενώς) και βρίσκεται σε αφθονία κυρίως στους χόνδρους και στο αρθρικό υγρό. Στην πραγματικότητα είναι ένας πρόδρομος των γλυκοσαμινογλυκανών (GAGs) μορίων που χάρις στη χαμηλή τους συμπύκνωση θεωρούνται μόρια ιδανικά για τη σύσταση του συνδετικού ιστού. Η λήψη γλυκοζαμίνης βοηθά τον οργανισμό να αναδομήσει κολλαγόνο και να παράγει πρωτεϊνογλυκόζη, στοιχεία που είναι απαραίτητα για την ανάπλαση των κατεστραμμένων χόνδρων των αρθρώσεων, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύει την παραγωγή του αρθρικού υγρού.

Επίσης, η γλυκοζαμίνη έχει ένα επιπλέον ρόλο που είναι η ικανότητά της στο να αναστέλλει τη δράση των ενζύμων που καταστρέφουν το χόνδρο, όπως είναι η κολλαγενάση και η φωσφολιπάση Α2. Τα μόρια του κολλαγόνου είναι σχετικά μεγάλα και έχουν την ικανότητα να κατακρατούν μεγάλες ποσότητες νερού, με αποτέλεσμα να έχουν εξαιρετική λιπαντική δράση και να απορροφούν τους κραδασμούς.

Καλύτερα αποτελέσματα
Η γλυκοζαμίνη δεν ανήκει στα στεροϊδή φάρμακα, ενώ δε φαίνεται να έχει αντενδείξεις στη χρήση της ως φάρμακο για την ανάπλαση των συνδέσμων και την επαναφορά της κινητικότητάς τους. Σε αντίθεση μάλιστα με άλλα φάρμακα που έχουν ακριβώς τον ίδιο σκοπό, δείχνει να έχει καλύτερα αλλά και μακροβιότερα αποτελέσματα.

Μετά από εκτεταμένες έρευνες σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα αποδείχθηκε ότι ο πόνος μειώθηκε αισθητά όπως και οι δυσκολίες στην κίνηση. Παρ΄όλα αυτά ο μηχανισμός λειτουργίας της δεν έχει ξεκαθαριστεί ακριβώς. Βέβαια και οι τελευταίες έρευνες εξακολουθούν να δείχνουν πως η θεραπεία με γλυκοζαμίνη είναι αρκετά ασφαλής, ασφαλέστερη μάλιστα κι από αυτές που γίνονταν με παλαιότερα φάρμακα τα οποία είχαν κατασκευαστεί για την αντιμετώπιση αυτού του είδους των ασθενειών.

Οι επιστήμονες λοιπόν αφού έλαβαν υπ΄όψην τους όλα τα παραπάνω καθώς και τις καταπονήσεις που δέχονται οι αρθρώσεις των αθλητών (γόνατο, ισχίο και ποδοκνημική για τους δρομείς, αγκώνα για τους τενίστες, ώμου για τους κολυμβητές κ.α.) και το γεγονός ότι αυτές οι καταπονήσεις μειώνουν τα αποθέματα της γλυκοζαμίνης στις αρθρώσεις, πιστεύουν πως το «γέμισμα» με γλυκοζαμίνη είναι ιδανικό μέσο όχι μόνον για την αποκατάσταση αλλά και για την πρόληψη των τραυματισμών.

Τέλος, συνιστούν τη λήψη γλυκοζαμίνης σε μετεγχειρητικές περιόδους, αφού μειώνει τον πόνο και επιταχύνει σημαντικά τη διαδικασία ανάπλασης των κατεστραμμένων συνδετικών κυττάρων. Η προτεινόμενη δοσολογία για τη γλυκοζαμίνη, που κυκλοφορεί στο εμπόριο, είναι 1500 mg ημερησίως (για άτομο βάρους 70 κιλών, περίπου 20-25 mg/κιλό) τα οποία μπορούν να ληφθούν είτε σε μία, είτε σε δύο (750 mg), είτε ακόμα και σε τρεις δόσεις (500 mg). Τα οφέλη από τη χρήση της απαιτούν σχεδόν ένα μήνα για να γίνουν αντιληπτά, καθώς δεν είναι φάρμακο που λειτουργεί στιγμιαία.

Η γλυκοζαμίνη είναι απόλυτα ανεκτή από τον οργανισμό και δεν έχει παρουσιάσει προβλήματα κατά τη χρήση της ενώ ακόμα και σε περίπτωση υπερδοσολογίας δεν εμφανίζει σχεδόν καμία τοξικότητα. Ορισμένες φορές ωστόσο, και όταν ληφθεί με άδειο στομάχι, μπορεί να δημιουργήσει γαστρεντερικούς ερεθισμούς οπότε είναι προτιμότερο να λαμβάνεται κατά τη διάρκεια των γευμάτων.

Η εξέλιξη της βιοτεχνολογίας τα τελευταία χρόνια δε θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το χώρο των συμπληρωμάτων διατροφής. Έτσι λοιπόν και η γλυκοζαμίνη προσφέρεται στο εμπόριο και σε φυτική μορφή (100% φυτική υδροχλωρική γλυκοζαμίνη, δεν προέρχεται από οστρακόδερμα) η οποία θεωρείται περισσότερο ασφαλής, περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα ελεύθερης γλυκοζαμίνης σε σύγκριση με τη θειική γλυκοζαμίνη. Είναι ιδανική για τους χορτοφάγους και τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα αλλεργιών στο οστρακόδερμα ενώ η ταχύτητα απορρόφησής της από τον οργανισμό είναι σημαντικά μεγαλύτερη από αυτήν της θειικής.

Βασίλης Παπαϊωάννου
Δημοσίευση: RUNNER 16, Τεύχος Σεπτεμβρίου 2007